อาหารสี่
พระพุทธเจ้าว่าคนเรามีอาหาร ๔ เลี้ยงชีวิตเราอยู่ ชีวิตเรามีอยู่ ๒ ตัว คือ กาย กับ ใจ
อาหารอันที่ ๑ กวฬิงการาหาร คืออาหารเลี้ยงร่างกาย ร่างกายเราประกอบด้วย ดิน น้ำ ลม ไฟ ถ้าเราไม่กินข้าวก็ ๑ เดือนตาย ไม่กินน้ำ ๑ อาทิตย์ตาย ไม่กินลมก็ ๕ นาทีตาย ฉะนั้นร่างกายเราเป็นธรรมชาติ ต้องการอาหาร เป็นเหตุปัจจัยมาประชุมกัน ถ้าอันใดอันหนึ่งมาประชุมกันไม่ครบ ร่างกายเราก็แตกสลายทันที ไม่เชื่อก็ปิดปาก ปิดจมูกดู ๕ นาทีร่างกายเราก็แตกสลายทันที
อาหารอันที่ ๒ - ๔ ใจเราก็มีอาหารกิน พระพุทธเจ้าว่า อาหารของใจคือ ความพอใจ ไม่พอใจ หรือโลภะ โทสะ โมหะ ที่อยู่ในใจเรา มันก็เป็นธรรมชาติ ถ้ามันไม่ได้ โลภะ โทสะ โมหะ หรือความพอใจ ไม่พอใจ ไปเพิ่มเติมมันก็แตกสลายไปทันที ตายทันทีเหมือนกับชีวิตร่างกายเรา ฉันใดฉันนั้น อาหารที่เลี้ยงใจเรา พระพุทธเจ้าว่าคือ ผัสสาหาร คือการกระทบสัมผัส เมื่อกระทบสัมผัสแล้ว ก็มีเจตจำนงเกิดขึ้น ความจงใจ ตั้งใจ เจตนา เกิดขึ้น เรียกว่า มโนสัญเจตนาหาร เมื่อมีเจตนาเกิดขึ้น ก็มีความรู้ เรียกว่า วิญญาณหารเกิดขึ้น วิญญาณหารก็จะหล่อเลี้ยงร่างกายชีวิตเราตลอดเวลา
เพราะฉะนั้นอาหารทางใจ ๒ - ๔ คือ ผัสสาหาร มโนสัญเจตนาหาร วิญญาณหาร มันเข้ามาทางไหนล่ะ
อาหารทางใจมันเข้าทางตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ ถ้าเราปิดทางลำเลียงอาหารที่ตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ อาหารของโลภะ โทสะ โมหะ จากภายนอกไม่สามารถจะเข้าไปเลี้ยง โลภะ โทสะ โมหะภายในได้
กรรมเก่าที่พระพุทธเจ้าว่า เท่าเม็ดหินเม็ดทรายทุกก้อนในเทือกเขาหิมาลัย หรือเม็ดหินเม็ดทรายทุกก้อนในประเทศไทย ที่อยู่ในใจเรามากมายขนาดนั้น ถ้าเราปิด ตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ โดยการท่องคือตามทันสิ่งที่มากระทบสัมผัสตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ ตามความจริงที่พระพุทธเจ้าตรัสรู้ คือไม่เที่ยงเกิดดับ
*ตาเห็นรูป รูปไม่เที่ยงเกิดดับ ตัวฉันไม่เที่ยงเกิดดับ
*หูได้ยินเสียง เสียงไม่เที่ยงเกิดดับ ตัวฉันไม่เที่ยงเกิดดับ
*จมูกได้กลิ่น กลิ่นไม่เที่ยงเกิดดับ ตัวฉันไม่เที่ยงเกิดดับ
*ลิ้นได้รส รสไม่เที่ยงเกิดดับ ตัวฉันไม่เที่ยงเกิดดับ
*กายสัมผัส ไม่เที่ยงเกิดดับ ตัวฉันไม่เที่ยงเกิดดับ
*ใจคิดนึก ไม่เที่ยงเกิดดับ ตัวฉันไม่เที่ยงเกิดดับ
ก็หมายความว่า เราปิดทางลำเลียงความพอใจ ไม่พอใจ ภายนอกไม่ให้เข้าไปสู่ภายในใจเราได้ ความพอใจ ไม่พอใจ ภายในก็ตายเรียบ ไม่มีเหลือเลย หมายความว่าถ้าความพอใจ ไม่พอใจ ภายในตายแล้ว ความเป็นปุถุชนของเราก็ตายไปด้วย นั่นคือข้อมูลเก่าที่สร้างให้เราเป็นสัตว์โลกอยู่ตายหมดแล้ว ข้อมูลครึ่งคนครึ่งสัตว์ก็ตายหมดแล้ว เราก็จะเป็น "คนเต็มคน"